Okul öncesi eğitim 0-72 ay çocuklarının gelişim düzeylerine ve bireysel özelliklerine uygun zengin uyarıcı çevre imkânları sağlayan onların bedensel, zihinsel, duygusal ve sosyal yönden gelişmelerini destekleyen kendilerini toplumun kültürel değerleri doğrultusunda en iyi biçimde yönlendiren ve ilköğretime hazırlayan temel eğitim bütünlüğü içerisinde yer alan bir eğitim sürecidir. Çocuğun tüm gelişim alanlarını destekleyen bu eğitimin faydaları yapılan çeşitli araştırmalarla desteklenmiş, önemi tekrar tekrar farklı araştırmacılar tarafından vurgulanmıştır. Bir araştırma sonucuna göre, 17 yaşına kadar olan zihinsel gelişmenin % 50'sinin 4 yaşına, % 30'unun ise 4 yaşından 8 yaşına kadar oluştuğu, 18 yaşına kadar gösterilen okul başarılarının % 33'ünün 0-6 yaşına kadar aldıkları eğitime bağlı olduğu görülmüştür

Etkili bir erken çocukluk eğitiminin hedefleri şöyle sıralanabilir:

• Temeli okuma yazma ve diÄŸer etkileÅŸim yetenekleri olan dinleme, konuÅŸma ve oynama aktivitelerinin geliÅŸimini saÄŸlama
• Çocukların duygularını ifade edebilmelerinin geliÅŸimini saÄŸlama
• ÇocuÄŸun kelime daÄŸarcığını geliÅŸtirme
• ÇocuÄŸun kendileri ile ilgili olumlu duygularını geliÅŸtirme ve öğrenme becerilerini geliÅŸtirme
• Karar verme becerilerini geliÅŸtirme
• Çocuklara çevrelerindeki dünyayı algılama ve anlama fırsatları saÄŸlama

Okul öncesi eÄŸitim neden önemlidir? 

Okul öncesi eğitimin çocuklar, aileler ve toplum açısından birçok faydası vardır. 0-6 yaş arasını kapsayan erken çocukluk dönemi çocuğun en hızlı geliştiği dönemdir.

Beyin yapısı ve fonksiyonlarının gelişiminin üçte ikilik bölümü 0-4 yaş arasında tamamlanmaktadır. Erken çocukluk dönemindeki deneyimler beynin çalışma biçimi için belirleyicidir. Yapılan çalışmalar okul öncesi eğitim alan çocuklarda okula devam oranlarının ve okul başarısının daha yüksek olduğunu göstermiştir.

Okul öncesi eÄŸitim sosyal ve duygusal geliÅŸimi destekleyerek, yetiÅŸkinlik döneminde de kiÅŸilerin daha üretici ve verimli olmalarını ve sahip oldukları potansiyeli tam olarak kullanmalarını saÄŸlar. 

Çocukların gelişim özellikleri, bireysel farklılıkları ve yetenekleri göz önüne alan, sağlıklı bir biçimde fiziksel, duygusal, dil, sosyal ve zihinsel yönden gelişimlerini sağlayan, olumlu kişilik temellerinin atıldığı, yaratıcı yönlerinin ortaya çıkarıldığı, çocukların kendilerine güven duymalarının sağlandığı, ebeveyn ve eğitimcilerin etkin olduğu kaliteli bir okul öncesi eğitim programına katılan çocukların diğer çocuklara kıyasla gelecekte okul başarıları daha yüksek, sosyal ve duygusal, sözel, zihinsel ve fiziksel gelişim açısından daha yetkin olduklarını araştırmalar göstermiştir.

Erken çocukluk döneminde çocuÄŸun zihinsel ve bedensel olarak yeterli beslenmesi ve etkileÅŸimde bulunabildiÄŸi, onun geliÅŸimini destekleyen bir ortamda bulunması gerekmektedir. Erken çocukluk eÄŸitimi insan geliÅŸiminin baÅŸlangıç noktasıdır. Okul öncesi eÄŸitim, çocukların ve ülkemiz insanının uzun vadede daha üretken, daha yaratıcı, sorun çözmede daha yetkin olmasını saÄŸlar. 

Okul öncesi eğitim ile;

Sosyal olarak, çocuklar oyuncakları paylaÅŸmanın yanında yetiÅŸkinin ilgisini, yiyecekleri paylaÅŸmayı ve karşılıklı konuÅŸmayı öğrenirler. Ayrıca yaşıtlarıyla çatışmaları ve iliÅŸkilerde ortaya çıkan sorunları çözümlemeyi ve kendini nasıl ve ne zaman koruyacağını ve diÄŸer çocukların hakkına saygı göstermeyi de öğrenirler. Bütün bunlar çocuÄŸun ileriki yaÅŸamında ortaya çıkan tüm sorunları çözmesine yardımcı olacak problem çözme becerilerinin artmasını saÄŸlar.


Duygusal olarak, kendi iÅŸlerini kendisi yapması, sorunları kendisinin halletmesi ve bazı kararları kendisinin vermesi sayesinde kendine güveni yükselir. Anne-babadan ayrı kalabileceÄŸini ve onların bulunmadığı zamanlarda da kendisine bakabileceÄŸini görmek çocuÄŸun öz güven ve bağımsızlık duygularını artırdığı gibi, kendi kendini avutma ve oyalama becerilerinin geliÅŸmesine yardımcı olur. Ayrıca toplu yaÅŸamanın gerektirdiÄŸi sınırlara ve kurallara uymayı da anaokulunda öğrenirler.

Fiziksel olarak kesme, yapıştırma, boyama, kalem kullanma gibi faaliyetlerin düzenli olarak yapılması sonucu ince motor becerileri geliÅŸir. Ayrıca koÅŸma, zıplama, fırlatma, tırmanma gibi kaba motor fonksiyonlarını da kullanır ve geliÅŸtirir.

Zihinsel olarak, nesneleri eÅŸleÅŸtirme, sınıflandırma, ölçme, gözlem yapma ve fikirler üretme gibi matematik ve bilim becerilerini kazanır. Canlandırma, taklit ve hayali oyunlar sayesinde hayal gücü geliÅŸir. ArkadaÅŸları ve öğretmenleri ile konuÅŸmak dil becerilerini geliÅŸtirir.  Ayrıca anaokulundaki faaliyetlerin dikkat ve konsantrasyon gerektirmesi çocuÄŸun beyninin bu fonksiyonlarının geliÅŸimine katkıda bulunur. Dikkat eksikliÄŸi sorunu ve öğrenme güçlüğü olan çocukların erken fark edilmesi ve okula baÅŸlamadan gerekli önlemlerin alınmasını saÄŸlar.


Okul öncesi eÄŸitimine baÅŸlamak için en uygun yaÅŸ nedir?

Okul öncesi eÄŸitim için hazır olma yaşı her çocuk için aynı deÄŸildir. Genel olarak anaokuluna baÅŸlama yaşının 2-4 yaÅŸ arası olduÄŸunu söyleyebiliriz. GeliÅŸimsel olarak bazı çocuklar 2 yaşında, bazı çocuklar da 3-4 yaşında anaokuluna baÅŸlamak için hazır olabilmektedir. KonuÅŸma, yeme, hırçınlık, saldırganlık, büyüklerden ayrılamama, aşırı hareketlilik gibi sorunları olan çocukların anaokuluna gitmeleri de özellikle tavsiye edilebilmektedir.